به گزارش سرویس صنفی-آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ شیوه آموزشی و پژوهشی کارشناسی ارشد، روشی است که محتوای برنامه آن مشتمل بر واحدهای درسی و پایان‌نامه است. این شیوه تا سال ۱۳۸۹ تنها شیوه آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد در ایران بوده و پذیرش دانشجو در کلیه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور فقط به این روش انجام می‌شد.
دانشجویان؛ آموزش محوری یا پژوهش محوری
تحصیل دانشگاهی در شیوه «آموزش محور» با محوریت آموزش و به صورت واحدهای درسی و بدون پایان نامه بوده که گذراندن حداقل دو و حداکثر ۴ واحد سمینار، تحقیق و تتبع نظری الزامی است و در سایر موارد عیناً مطابق آئین‌نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته است، اما در شیوه «پژوهش محور» دوره‌ای با محوریت پژوهش است که دستاورد آن ارائه فناوری جدید، ارائه نظریه و ایده جدید، تولید دانش فنی، ثبت اختراع و غیره است که مشتمل بر اخذ واحدهای درسی محدود و الزام به ارایه پایان‌نامه است. تعداد واحدهای درسی در این شیوه ۶ تا ۱۰ واحد است و دانشجو می‌تواند هم زمان با واحدهای آموزشی، واحدهای پژوهشی خود را انتخاب کند.
تا سال ۹۱ بنا به گفته معاون سنجش و آموزش دانشگاه پیام‌نور درخصوص انتقال دانشجویان از پژوهش محور به آموزش محور یا بالعکس ممنوع است و دانشجویان باید تصمیم قطعی را درباره تحصیل در هر کدام از این شیوه‌های آموزشی بگیرند. اما از اسفند ۹۲ امکان تغییر شیوه آموزش محور به پژوهش محور در کارشناسی ارشد پیام نور فراهم شد.
کریمی، سرپرست اسبق معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور گفت: با توجه به درخواست تعدادی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد پذیرفته شده شیوه آموزشی که متقاضی تغییر شیوه به آموزشی- پژوهشی می باشند ، می توانند نسبت به تغییر شیوه اقدام کنند. دانشجو باید تقاضای کتبی، مبنی بر تغییر شیوه را به اداره آموزش مرکز ارائه نماید تا مطابق مقررات بررسی شود. همچنین دانشجو طبق سنوات مجاز (حداقل یک نیمسال) برای اخذ پایان نامه باید فرصت داشته باشد.
یک درخواست دانشجویی بخاطر بحران کرونا
جمعی از دانشجویان پژوهش محور مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور در پی بحران کرونایی، خواستار صدور مجوز تغییر شیوه به آموزش محور شدند.
با آغاز شیوع پاندمی کرونا در کشور، محدودیت های بسیاری متوجه دانشجویان شد. محدودیت تردد در سطح کشور، مجازی بودن آموزش و عدم امکان حضور دانشجویان در مراکز علمی آموزشی موجب بروز مشکلاتی از جمله نبود تعامل کافی بین استادان و دانشجویان، عدم پوشش کامل مباحث درسی در تدریس مجازی و برخی مشکلات دیگر شده است.
از سویی دیگر با توجه به پراکندگی جغرافیایی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، عدم دسترسی به اینترنت پرسرعت برای برخی دانشجویان مشکل را دو چندان کرده که گاهاً قادر به استفاده از آموزش مجازی و تحقیق نیستند.
یکی از مهمترین ارکان در پژوهش و نگارش پایان نامه، دسترسی به جامعه آماری، مطالعه میدانی و تحقیق و پرسش از نهادها، شرکت‌ها و سازمان‌ها است که با توجه به شرایط کرونایی غالباً تمایلی به پذیرش دانشجو و همکاری با ایشان ندارند. از طرفی دیگر مشکلات دسترسی دانشجویان به استادان راهنما و مشاور بصورت تلفنی و مجازی نیز موجب کاهش حمایت علمی و سردرگمی دانشجو در تحقیق و نگارش پایان نامه شده است که گاهاً دانشجو تا مرحله دفاع متوجه بسیاری از اشتباهات خویش نمی‌شود و ناچار مجبور به اخذ پایان نامه برای بیش از یک نیمسال شده و از لحاظ مالی و زمانی دچار خسران می گردد.
یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، درخصوص معضل رخ داده گفت: دانشجویانی نیز هستند که وقتی شرایط لازم برای تحقیق و پژوهش را مهیا نمی‌بینند به ناچار به دام افراد شیادی می‌افتند که با وعده انجام و یا فروش پایان نامه از دانشجویان اخاذی و و زیان جبران ناپذیری به پایه علمی کشور وارد می‌کنند.
همچنین این نماینده دانشجویان در تشریح خواسته آموزشی آن‌ها، تصریح کرد: هر ساله دانشگاه پیام نور جدای از شیوه الکترونیکی (راه دور)، با دو شیوه حضوری آموزشی-پژوهشی و صرفاً آموزشی اقدام به جذب دانشجو می‌کند. از این رو تقاضا داریم صرف نظر از سال ورودی دانشجویان به دانشگاه، به تمامی دانشجویان پژوهش محور فعلی در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور این اختیار داده شود تا در صورت تمایل نسبت به تغییر شیوه تحصیلی به آموزش محور بدون پیش شرط و صرف هزینه مالی اضافی اقدام کنند.
گزارش از سجاد باقری
